روشی جدید در بهره‌برداری از منابع آب حوزه‌های آبریز مناطق خشک( مطالعة موردی: سد مروست)

با توجه به این‌که در مناطق با اقلیم خشک، آب به عنوان مهم‌ترین عنصر، نقشی حیاتی در شکل‌گیری و بقای سیستم‌های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی دارد، ارائة روشی جدید و بهینه در بهره برداری از منابع آب این مناطق بسیار حائز اهمیت خواهد بود. احداث سد به‌منزلة یکی از روش‌های مرسوم، که دارای آثار و پیامدهای محیط‌زیستی زیادی نیز است برای بهره‌برداری از منابع آب حوزه‌های آبخیز در چند دهة اخیر مورد توجه سیاستمداران قرار گرفته است. تأمین هر چه بیشتر آب در این مناطق، ضرورت ارائة روشی جدید در بهره‌برداری از منابع آب را که دارای کمترین آثار و پیامدهای محیط‌زیستی است، ایجاب می‌کند. بااین هدف، ارزیابی آثار محیط زیستیEIA1 به‌عنوان ابزاری به‌‌منظور کاهش آثار و پیامدهای مذکور استفاده می‌شود که در آن بیشتر با نگاهی فرایندی به فعالیت‌های دو فاز احداث و بهره برداری از سد، به ارائة راهکارهای کاهش آثار و پیامدها پرداخته می‌شود. در این مقاله سعی شده است با نگاهی نو به این موضوع، روشی جدید در بهره برداری از منابع آب این مناطق ارائه شود. با این منظور، با انجام EIA بر روی سد مروست در استان یزد که با هدف تأمین آب کشاورزی دشت مروست و جلوگیری از افت سطح آب زیرزمینی این دشت ساخته خواهد شد، روش استفاده تلفیقی (کریمی- صالحی) از منابع آب دشت مذکور پیشنهاد شد. در این روش با توجه به دبی آب ورودی به مخزن سد، تقویم آبیاری منطقه، سطح زیر کشت اراضی، سطح سفرة آب زیرزمینی، به تناوب از آب مخزن سد و چاههای آب زیرزمینی استفاده خواهد شد. در صورت استفاده از این روش در مناطق خشک، ضمن بالا رفتن بازده آبیاری تا 1/96 درصد، آثار و پیامدهای منفی محیط زیستی به مقدار کمتری نیز بروز خواهدکرد.